Juan Carlos Zevallo, Minsitro de Saludpa pushak, shuk tapuykutichipi El Universoman , 23 raymi killapi nirka: 27 pawkar killamanta, 2 ayriwa killakaman, shuk unkushka runa Pichinchamanta 2, 74 runakunaman unkuyta yallichita ushan. 29 aymuray killamanta, 4 raymi killakamanka 1,2 runakunaman unkuyta yallichita usharirka. Inti punchakamanka 1 runakamanlla yallichita ushan. “ unkuy yachinika mana yapa kanchu”, nirka. “ 45% shinallami kanka. Chayka Quitomanta runakuna 50% ñami unkurishka shinallatak mana kutintak unkurinkachu. Chaytami yuyani”, nirka.
Ecuador Chequeami mañarka Ministerio de Saludman chay nishkata willachichun, maymantatak chay nishkata llukchikun. Shinapash shuk mamallaktakunapika, Españapi wakin taripaykunata rurashka yachankapak imashinatak unkurishka kipaka katin, imashinatak kan: ENE-COVID 90.000 runakunamanmi taripayta rurarka, shinallatak suero shuk muestratapash llukchishpa, shinallatak test nishkatapash rurarin.
Chaypika 5% españamanta runakunamantaka chay unkuyta harkanpak ushashkami. Shinallatak, Emerging Infectious Diseases (EID Journal abril 2020) willachipika, runakuna mana mana yapa unkushpapash añawllawtuwan unky¡uyta ushanmi. Organización Mundial de la Salud (OMS) nin, chay unkuyka unkushka runanamantami shuk runaman yallichita ushan, achiynishpa, rimashpa, uhushpapash. 23 raymi killapi, Ecuador mamallaktamanta pushak shuk willaypi, Quitopika 6279 unkushkakuna tiyan. Instituto Nacional de Estadística y Censos (INEC) kay watapakka 2700000 runakunami tiyanka. 45% kakpika 1200000 kanka. Ministerio de Salud pushakka, 26manta, 30 ayriwa killakaman, Quitopika añawllawtuwan ashtawan unkushkakuna tiyan, nirka.
Shinapash, Daniel Simancas –Racines, epidemiólogo clìnico UTE hatunyachanawasimantaka, 22 raymi killapika “ ashtawan unkushkakuna mirarka 4 aymuray killamanta, puka semaforopi kashpapash mirarka, runakunapash pirinkapak kallarirka”, nirka. UTE hatunyachanawasimanta taripaypika 17, 8 aymuray killaki ashtawan unkushkakuna Quitopi mirashka. Chayka julio killapi ashtawanpash miranka, shinallatak hampinawasikunapipash kashka. “Kay ishakay hunkaykuna ashtawan mutsurishka kan mana yapa unkushkakuna tiyachun. Chaymanta manarak llamkaykunaman tikrachun, wasipillatak llamkashpa katita usharinmi” nirka Simancas-Racines. Zevallos, pushakka 171 kayachikunaka mutsurishkapak kan, shinallatak saludpa zirma atiriykunanawan paktarikunmi, nin.
Ministerio de Telecomunicaciones y de la Sociedad de la Información (Mintel) nirka, 6 raymi killamanta, 23 killakaman Pichinchapika 30.374 runakunami SaludEC aplicaciónman yaykushka. 24.319 hampinkapak rikushkakunaka, 18.032 runakunami 20 watamanta, 39 katakaman karka. MSPmantaka, Quitopi ashtawan wañushkakuna mana rikurinchu: 11 raymi killapika 23 covidwan wañushkakuna shinallatak chay unkuywan charik shinakunapash. Chaypillatak, 3 raymi killapi ashtawan wañushkakuna 6 karka. Aymuray killapika, Ministerioka 183 covidwan wañushkakunamanta llukchirka, shinapash15 aymuray killapimi ashtawan karka: 12 wañushka.



