Otavalo kay llaki unkuypachamanta chusku killa puka semaforopi karka. Shinapash 15 sitwa killapi ñami killu semaofroman yallikun, kaytaka Coe cantonalmi ari nishka kan. 13 sitwa killapi, Otavalopa pushak, Mario Conejo, rimaypika unkushkakuna mirashka, nirka. shinapash wakinkunami ña llukshinakun, chayshuk kitikunapash killi semoforopimi kan, ñukanchiklla puka semaforopi kashpaka ashtawanmi runakunaman llakichinchik,… nirka.
Kay punchakamanka imaburapika 889 unkushkakuna tiyan. 49 wañushka. Otavalopila 251 covidwan unkushkakuna, 12 wañushka. 1 sitwa killapakmi, mushuk ruraykunata semaforización paktachichunmi Comité Nacional de Operaciones de Emergencia (COE) llukchirka. Ecuadorpika, 39 kitikunami puka semaforopi katinakun, chaymanta mana tukuypacha purita usharinchu, shina llatak llamkaykunapash harkarinmi. 80,5% kitikunami mushuk semaforoman yallirka: 178 killu semaforopi, shinallatak 4 waylla semaforopi. Otavalo, Imbabura markapimi pukapi katikun. 100 punchami wicharishka karka, Otavalopa hatukkunaka llamkaykuna paskarichunmi mañanakun. Shinallatak killu semaforman yallichun.
Kay llaktapika ashtawanka maki ruraykunapimi llamkan 46%, tarpushpaka 18,73%, hatushpaka 15,17%. Puka semaforopi kashpapash wakinkunaka ñami llamkankapak llukshishka, mana tukuy ruraykuna shayarishkachu, shinapash pukapi 17 sitwa killakamanmi katikrin. Pukapi kashpaka, runakunata apak antawakunaka 05:00 pachamanta, 17:00 pachakamanmi purita ushan. Toque de queda, mana pipash purita ushanchu 18:00 pachamanta, 05:00 pachakaman. Katuna ukukunaka 30% runakunata yaykuchita ushan. Sitwa killapi Inti Raymi rurarin kay llaktapika, shinapash mana llukshichun nikpipash tushunkapak llukshishka, shinami tawkakuna tantanakushka. Shina kakpika, shamuk hunkaykunapi rikurinka unkushkakuna. Otavalopika, 3 sitwa killakamanka 192 covid-19wan unkushkakuna tiyan, shinallatak 11 wañushka. 
Kay kullki llakipipash, 27 raymi killai Azamamanta ruankunami hatarishka, ama shuk ayapampata wiñachichun chay llaktapi. Shinapimi, internetpika wakin llullaykunata yallichinakurka chaypi wakin covidwan wañushkakunata shinatanakun nishpa: 
Llullami kan. Mana wañushkakunata chaypi sakinkapak wiñarishkachu. Otavalopa pushak, Mario Conejo Maldonado, shuk allpapi 2013 watapi rantishka, chaypimi ayapampata rurankapakmi llamkarikun, nirka. Shinapash shuk wañushkataka chaypi pampashkami, mana covidwan wañushka kashkachu. “shuk wañushkata chaypi pamparirka, Fiscaliamanta mañakpi. Karu llaktamanta rurnami karka shuk antawa llakipi wañushka”, nirka. 1 sitwa killapillapi, Ministerio de salud, Policia Nacional shuk mañay tiyashka, covid-19 unkuywan wañushkakuna tiyakpika shuk kuska tiyachun chaypi pampankapak.
Otavalopa ishka ayapampakunaka ñami paktashka kashka. Chay mutsurika mana kay llaki unkuypachamanta kanchu, kayka ña punta watakunamantallatakmi kan, ashtawan ayapampata hatunyachinkapak; “ shinapash kay llakipachapi kashpami Fuente de la salud kuskapi llamkankapak kallarirkanchik” Otavalopa pushak nirka.



